Avaliación, seguimento e mitigación do impacto dos parques eólicos mariños na biodiversidade

A medida que o mundo acelera a súa transición cara ás enerxías renovables, os parques eólicos mariños (OWF) están a converterse nun piar crucial da estrutura enerxética. En 2023, a capacidade instalada global de enerxía eólica mariña alcanzou os 117 GW e espérase que se duplique ata os 320 GW para 2030. O potencial de expansión actual concéntrase principalmente en Europa (495 GW de potencial), Asia (292 GW) e América (200 GW), mentres que o potencial instalado en África e Oceanía é relativamente baixo (1,5 GW e 99 GW respectivamente). Para 2050, espérase que o 15 % dos novos proxectos de enerxía eólica mariña adopten cimentos flotantes, ampliando significativamente os límites de desenvolvemento en augas profundas. Non obstante, esta transformación enerxética tamén trae consigo riscos ecolóxicos significativos. Durante as etapas de construción, funcionamento e desmantelamento dos parques eólicos mariños, estes poden perturbar a varios grupos como peixes, invertebrados, aves mariñas e mamíferos mariños, incluíndo contaminación acústica, cambios nos campos electromagnéticos, transformación do hábitat e interferencias coas rutas de alimentación. Non obstante, ao mesmo tempo, as estruturas dos aeroxeradores tamén poden servir como "arrecifes artificiais" para proporcionar refuxios e mellorar a diversidade das especies locais.

1. Os parques eólicos mariños causan perturbacións multidimensionais a múltiples especies, e as respostas presentan unha alta especificidade en termos de especies e comportamento.

Os parques eólicos mariños (FOM) teñen impactos complexos en diversas especies como aves mariñas, mamíferos, peixes e invertebrados durante as fases de construción, funcionamento e desmantelamento. As respostas das diferentes especies son significativamente heteroxéneas. Por exemplo, os vertebrados voadores (como as gaivotas, os colimbos e as gaivotas tridáctilas) teñen unha alta taxa de evitación cara aos aeroxeradores, e o seu comportamento de evitación aumenta co aumento da densidade dos aeroxeradores. Non obstante, algúns mamíferos mariños como as focas e as toniñas presentan un comportamento de aproximación ou non mostran unha reacción de evitación obvia. Algunhas especies (como as aves mariñas) poden incluso abandonar as súas zonas de reprodución e alimentación debido á interferencia dos parques eólicos, o que resulta nunha diminución da abundancia local. A deriva do cable de ancoraxe causada polos parques eólicos flotantes tamén pode aumentar o risco de enredo dos cables, especialmente para as baleas grandes. A expansión das augas profundas no futuro exacerbará este perigo.

2. Os parques eólicos mariños alteran a estrutura da rede trófica, aumentando a diversidade das especies locais pero reducindo a produtividade primaria rexional.

A estrutura do aeroxerador pode actuar como un "arrecife artificial", atraendo organismos filtradores como mexillóns e percebes, aumentando así a complexidade do hábitat local e atraendo peixes, aves e mamíferos. Non obstante, este efecto de "promoción de nutrientes" adoita limitarse ás proximidades da base do aeroxerador, mentres que a escala rexional pode haber unha diminución da produtividade. Por exemplo, os modelos mostran que a formación inducida por aeroxeradores da comunidade de mexillóns azuis (Mytilus edulis) no Mar do Norte pode reducir a produtividade primaria ata nun 8 % debido á alimentación por filtración. Ademais, o campo eólico altera a afloración, a mestura vertical e a redistribución de nutrientes, o que pode levar a un efecto en cascada do fitoplancto ás especies de nivel trófico superior.

3. O ruído, os campos electromagnéticos e os riscos de colisión constitúen as tres principais presións letais, e as aves e os mamíferos mariños son os máis sensibles a elas.

Durante a construción de parques eólicos mariños, as actividades dos buques e as operacións de pilotes poden causar colisións e mortes de tartarugas mariñas, peixes e cetáceos. O modelo estima que, nas horas punta, cada parque eólico ten un encontro potencial medio con grandes baleas unha vez ao mes. O risco de colisións de aves durante o período de funcionamento concéntrase na altura dos aeroxeradores (20-150 metros), e algunhas especies como o zarapito común (Numenius arquata), a gaivota de cola negra (Larus crassirostris) e a gaivota de ventre negro (Larus schistisagus) son propensas a atopar altas taxas de mortalidade nas rutas migratorias. No Xapón, nun determinado escenario de despregamento de parques eólicos, o número potencial anual de mortes de aves supera as 250. En comparación coa enerxía eólica terrestre, aínda que non se rexistraron casos de mortes de morcegos para a enerxía eólica mariña, os riscos potenciais de enredos en cables e enredos secundarios (como os combinados con aparellos de pesca abandonados) aínda deben estar vixiantes.

4. Os mecanismos de avaliación e mitigación carecen de estandarización, e a coordinación global e a adaptación rexional deben avanzar en dúas vías paralelas.

Actualmente, a maioría das avaliacións (ESIA, EIA) realízanse a nivel de proxecto e carecen de análises de impacto acumulativo (CIA) entre proxectos e entre tempos, o que limita a comprensión dos impactos a nivel de especies-grupos-ecosistemas. Por exemplo, só o 36 % das 212 medidas de mitigación teñen evidencia clara de eficacia. Algunhas rexións de Europa e América do Norte exploraron a CIA integrada multiproxecto, como a avaliación acumulativa rexional realizada polo BOEM na plataforma continental exterior do Atlántico dos Estados Unidos. Non obstante, aínda enfrontan desafíos como a insuficiencia de datos de referencia e unha monitorización inconsistente. Os autores suxiren promover a construción de indicadores estandarizados, frecuencias mínimas de monitorización e plans de xestión adaptativa a través de plataformas internacionais de intercambio de datos (como o CBD ou o ICES como líderes) e programas rexionais de monitorización ecolóxica (REMP).

5. As tecnoloxías de monitorización emerxentes melloran a precisión da observación da interacción entre a enerxía eólica e a biodiversidade e deberían integrarse en todas as etapas do ciclo de vida.

Os métodos de monitorización tradicionais (como os estudos realizados desde buques e desde o aire) son custosos e susceptibles ás condicións meteorolóxicas. Non obstante, as técnicas emerxentes como o ADN ambiental, a monitorización de paisaxes sonoras, a videografía subacuática (ROV/UAV) e o recoñecemento por IA están a substituír rapidamente algunhas observacións manuais, o que permite o seguimento frecuente de aves, peixes, organismos bentónicos e especies invasoras. Por exemplo, propuxéronse sistemas xemelgos dixitais (Digital Twins) para simular a interacción entre os sistemas de enerxía eólica e o ecosistema en condicións meteorolóxicas extremas, aínda que as aplicacións actuais aínda están na fase de exploración. As diferentes tecnoloxías son aplicables a diferentes etapas de construción, funcionamento e desmantelamento. Se se combinan con deseños de monitorización a longo prazo (como o marco BACI), espérase que melloren significativamente a comparabilidade e a trazabilidade das respostas á biodiversidade a través de escalas.

Frankstar leva moito tempo dedicada a ofrecer solucións integrais de vixilancia oceánica, con experiencia probada na produción, integración, despregamento e mantemento deboias MetOcean.

A medida que a enerxía eólica mariña continúa a expandirse en todo o mundo,Frankstarestá a aproveitar a súa ampla experiencia para apoiar a monitorización ambiental de parques eólicos mariños e mamíferos mariños. Ao combinar tecnoloxía avanzada con prácticas probadas no campo, Frankstar comprométese a contribuír ao desenvolvemento sostible das enerxías renovables oceánicas e á protección da biodiversidade mariña.


Data de publicación: 08-09-2025